Τοποθεσία : Οδός Φιλελλήνων- Σύνταγμα, Αθήνα (ΜΕΤΡΟ-ΣΥΝΤΑΓΜΑ)
Συνθήκες : πολύ καλή
Τρέχουσα Θέση : Οδός Φιλλελήνων, Σύνταγμα- Αθήνα (ΜΕΤΡΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ)
Ιστορία : Επιβλητικός ναός οκταγωνικού τύπου, με υπερμεγέθη οκταγωνικό τρούλο που καλύπτει ολόκληρο το κέντρο του ναού, στηριζόμενος σε οκτώ πεσσούς. Πρόκειται για το αρχαιότερο και πιστότερο αντίγραφο του Οσίου Λουκά, χρονολογούμενο μεταξύ 1015 και 1031. Στη βόρεια και δυτική πλευρά υπάρχει ζωφόρος από πλίνθους με κουφικές διακοσμήσεις, πλαισιωμένη με οδοντωτές ταινίες. Στην ανατολική πλευρά του ναού υπάρχουν τρεις αψίδες, ενώ στη δυτική υπάρχουν τρεις ορθογώνιες θύρες με μαρμάρινα πλαίσια και τούβλινα τόξα. Δύο αντίστοιχες θύρες υπάρχουν στη βόρεια και τη νότια πλευρά. Το ιερό Βήμα χωρίζεται από τον κυρίως ναό με ψηλό τέμπλο, σύμφωνα με τη ρωσική τεχνοτροπία. Αριστερά υπάρχει το παρεκκλήσι του αγ. Νικοδήμου και δεξιά του αγ. Νικολάου, επισκόπου Μύρων. Η εκκλησία παλαιότερα ονομαζόταν Σωτείρα του Λυκοδήμου, κατά ορισμένους γιατί είχε θεμελιωθεί πάνω σε ναό του Λυκείου Απόλλωνα. Υπήρξε καθολικό γυναικείου μοναστηριού, από τη φραγκοκρατία όμως και μετά (1204) το κατέλαβαν ρωμαιοκαθολικοί Βενεδικτίνοι μοναχοί ως το 1669, οπότε επανήλθε σε χέρια ορθοδόξων μοναχών. Το 1701 μέρος του κτίσματος καταστράφηκε από σεισμό, αλλά επισκευάστηκε τα επόμενα χρόνια. Από το 1778 έγινε μετόχι της μονής Καισαριανής. Ο ναός υπέστη σοβαρές καταστροφές κατά τη διάρκεια της Επανάστασης. Το 1847 η εκκλησία παραχωρήθηκε μετά από αίτημα της ρωσικής πρεσβείας στη ρωσική παροικία των Αθηνών. Με τη μεσολάβηση του αρχιμανδρίτη και καθηγητή της Ακαδημίας του Κιέβου Αντωνίνου, ο ναός όχι μόνο δεν κατεδαφίστηκε, όπως πρότειναν ορισμένοι, αλλά αναστηλώθηκε. Η αναστήλωσή του διήρκεσε πέντε χρόνια, έγινε με συνεργασία τριών ονομαστών αρχιτεκτόνων, ενώ τη σημαντικότατη για τα δεδομένα της εποχής δαπάνη κάλυψε η ρωσική κυβέρνηση. Η δυτικής τεχνοτροπίας αγιογράφηση του ναού είναι έργο του Λούντβιχ Τιρς (1825-1909). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο απόστολος Παύλος απεικονίζεται με τα χαρακτηριστικά του βασιλιά Όθωνα. Τα εγκαίνια του ανακαινισμένου ναού έγιναν το 1855 και ο ναός καθιερώθηκε στο όνομα της Αγ. Τριάδος.
