• Άγιοι Θεόδωροι
  • Κωδικός Αντικειμένου : 7
  • Συλλογή : Ιερά Αρχιεπισκοπή Aθηνών
  • Τύπος : ναός
  • Ρυθμός : Δίστυλος σταυροειδής εγγεγραμμένου τύπου
  • Κατηγορία : Ναός
  • Χρόνολογία : Μέσα 11ου αιώνα
  • Τοποθεσία : Πλατεία Κλαυθμώνος-Αθήνα
  • Συνθήκες : πολύ καλή
  • Τρέχουσα Θέση : Πλατεία Κλαυθμώνος (ΜΕΤΡΟ-ΣΤΑΣΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ)
  • Ιστορία : Οικοδομήθηκε περί τα μέσα του 11ου αι. πάνω σε παλαιότερη εκκλησία, μία από τις δώδεκα που κατά την παράδοση ανήγειρε η αυτοκράτειρα Ευδοκία στην ιδιαίτερη πατρίδα της την Αθήνα στα μέσα του 5ου αι. Σύμφωνα με την εντοιχισμένη επιγραφή πάνω από τη δυτική κεντρική είσοδο, ο σημερινός ναός ανοικοδομήθηκε από τον βυζαντινό αξιωματούχο Νικόλαο Καλόμαλο προς τιμή του αγίου Θεοδώρου του Τύρωνος. Είναι δίστυλος σταυροειδής εγγεγραμμένου τύπου. Ο οκταγωνικός τρούλος έχει δίλοβα παράθυρα και στηρίζεται ανατολικά σε δύο κίονες και δυτικά σε δύο πεσσούς. Η τοιχοποιία του ναού είναι πλινθοπερίκλειστη και έχει διακόσμηση με κουφικά γράμματα, φυτά, ζώα κ.λπ. Οι μεγάλες πέτρες που υποστηρίζουν τους τοίχους στο κατώτερο τμήμα τους σχηματίζουν σταυροειδές σχήμα, χαρακτηριστικό της ναοδομίας των Αθηνών του 11 ου αι. Στην ανατολική πλευρά έχει τρεις τρίπλευρες αψίδες, εκ των οποίων η μεσαία είναι πλατύτερη και ψηλότερη, ενώ στην κάθε πλευρά της υπάρχει ένα μονόλοβο παράθυρο. Η καθεμιά από τις δύο μικρότερες αψίδες έχει ένα δίλοβο παράθυρο. Στη δυτική πλευρά του ναού υπάρχουν δύο θύρες, με αψίδωμα και παραστάδες, μία στο κέντρο, πάνω από την οποία υπάρχει δίλοβο αψιδωτό παράθυρο και μία προς βορρά, ενώ προς νότο υπάρχει ένα μικρό μονόλοβο παράθυρο. Στη νότια πλευρά του ναού υπάρχει μια ακόμα αψιδωτή θύρα με ένα δίλοβο αψιδωτό παράθυρο, και λίγο πιο πάνω ένα πλατύ τρίλοβο μεταγενέστερο κωδωνοστάσιο. Στην ίδια πλευρά υπάρχουν ακόμα δύο μονόλοβα παράθυρα και ένα δίλοβο, ακριβώς όπως και στη βόρεια πλευρά. Ενδιαφέρουσα είναι η κεραμική διακόσμηση του ναού, καθώς υπάρχουν ψευδοκουφικά πρότυπα, διάζωμα με κεραμικές πλάκες και αψιδωτά παράθυρα. Λόγω των πολλών ζημιών που υπέστη ο ναός κατά τη διάρκεια της Επαναστάσεως επισκευάσθηκε μετά την απελευθέρωση, με τη συνδρομή πολλών επιφανών της εποχής και με πρωτοστάτες τους βασιλείς Όθωνα και Αμαλία. Σε έργα συντήρησης του ναού το 1967 ήρθαν στο φως από την αρχαιολογική υπηρεσία δεκαέξι τάφοι και τμήμα μωσαϊκού δαπέδου ρωμαϊκής εποχής. Ο ναός παρουσιάζει εντυπωσιακή ομοιότητα με αυτόν της Καπνικαρέας, αλλά έχει μεγαλύτερες αναλογίες και αυστηρότερο αρχιτεκτονικό ύφος.
  • Περιγραφή :