• Ιερά μονή Ναρδακίου
  • Κωδικός Αντικειμένου : 407
  • Συλλογή : Ιερά Μητρόπολις Μεσσηνίας
  • Τύπος : Μοναστήρι
  • Κατηγορία : Ναός
  • Χρόνολογία : Τέλη 17ου αι. (;)
  • Επιγραφές : 1. «ηγιασμένος ναός και παράδεισος λογικής» 2. «εξ ουρανού επέβλεψεν ο Κύριος…», 3. «Αινείτε τον Κ(ύριο)ν εκ των ου(ρα)νών, αινείτε αυτόν εν τοις υψίστοις…» 4. «Δέησις του δούλου του Θε(ού) Θεοδωρί Χαντρινού»
  • Τρέχουσα Θέση : Νέδουσα της Αλαγονίας
  • Περιγραφή : Πατριαρχικά σιγίλια που διαφωτίζουν την ιστορία της διαλυμένης σήμερα σταυροπηγιακής μονής υπάρχουν στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού, τα δύο πλέον ενδιαφέροντα των οποίων, των ετών 1707 και 1798, έχουν δημοσιευθεί και κατονομάζουν σαφώς τον κτήτορά της «…πλησίον του χωρίου μεγάλης Αναστάσοβας, εν τη αυτόθι θέσει Μαρδάτσια και επικαλουμένου Μαρδάκη…Θεόδωρος τις μουσελίμης Χανδρινός λεγόμενος εξ ιδίων αναλωμάτων ανήγειρε εκ βάθρων το μοναστήριον τούτο…» Το γεγονός ότι ο Αλαγόνιος μουσελίμης (αξίωμα ανάλογο του κοινοτάρχη ή δημάρχου επί Τουρκοκρατίας) Θεόδωρος Χανδρινός υπήρξε ο κτήτωρ επιβεβαιώνεται τόσο από την κτητορική επιγραφή, όσο και από επιγραφή στην προσωπογραφία του στο νάρθηκα του ναού. Το καθολικό είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και ανήκει στον τύπο του ελευθέρου σταυρού με τρούλο, που εξωτερικά είναι οκτάπλευρος, έχει χαμηλό τύμπανο και φέρει τέσσερα στενά παράθυρα. Η δεύτερη θύρα του νάρθηκα είναι φραγμένη. Όλος ο ναός είναι κατάγραφος. Το εικονογραφικό θέμα «Επί Σοι Χαίρει», που συνήθως αναπτύσσεται στο νάρθηκα των μεταβυζαντινών ναών, εδώ καταλαμβάνει το τεταρτοσφαίριο της κόγχης του Ιερού. Στο ανώτερο τμήμα της παράστασης, το ουράνιο, εικονίζεται η Θεοτόκος εντός στρογγυλής δόξας ένθρονη Βρεφοκρατούσα περιβαλλόμενη από εξαπτέρυγα και αγγελικές δυνάμεις. Στο βάθος προβάλλουν τρεις τρουλαίοι ναοί ανάμεσα σε δέντρα και παραδείσια βλάστηση, τα γνωστά σύμβολα της Παναγίας που εξυμνείται ως «ηγιασμένος ναός και παράδεισος λογικής» στο τροπάριο «Επί Σοι Χαίρει Κεχαριτωμένη πάσα η κτίσις». Στο κάτω τμήμα, το επίγειο εικονίζονται μοναχοί, κληρικοί, άρχοντες, νεανίδες και ανάμεσά τους ο Ιωάννης Δαμασκηνός, ο μέγας εγκωμιαστής της Θεοτόκου. Στον τρούλο του κυρίως ναού ο Παντωκράτωρ περιβάλλεται από επιγραφή «εξ ουρανού επέβλεψεν ο Κύριος…», στον δε νάρθηκα εικονίζονται η Δευτέρα Παρουσία και οι Αίνοι, προσφιλές θέμα κατά την μετά την Άλωση περίοδο, εμπνευσμένο από τους Ψαλμούς 148 και 149. Στο μέσο της καμάρας ο Χριστός ένθρονος, εντός κύκλου που περιβάλλεται από την επιγραφή «Αινείτε τον Κ(ύριο)ν εκ των ου(ρα)νών, αινείτε αυτόν εν τοις υψίστοις…», σε δεύτερο κύκλο οι Ουράνιες Δυνάμεις και σε τρίτο κύκλο τα δώδεκα ζώδια. Από τις παραστάσεις του «Πάσα πνοή», που απλώνονται στους πλάγιους τοίχους του νάρθηκα, ιδιαίτερα επιτυχής είναι η απεικόνιση των θηρίων και των πτηνών, καθώς και των έξι νεανίδων που χορεύουν συρτό, ενώ ένας νέος κτυπάει το τύμπανο. Με τις χαριτωμένες κινήσεις τους, τις ωραίες ενδυμασίες, τα λευκά μαντήλια που αφήνουν να φαίνονται τα μαλλιά και τα λευκά περιδέραια προσδίδουν ζωή μέσα στο σκιερό και βραχώδες τοπίο. Τέλος, σημαντική διότι πρόκειται περί προσωπογραφίας είναι η παράσταση του Θεόδωρου Χανδρινού, ο οποίος είναι ολόσωμος, στραμμένος δεξιά, δεόμενος όπως μαρτυρεί η επιγραφή που τον συνοδεύει «Δέησις του δούλου του Θε(ού) Θεοδωρί Χαντρινού». Εικονίζεται με μαύρη γενειάδα, μεσήλικας, με πλούσια ενδύματα και σκούφο από βελούδο ή τρίχα. Το όνομά του επαναλαμβάνεται στην κτητορική επιγραφή, πάνω από την είσοδο του κυρίως ναού, της οποίας οι δύο τελευταίοι στίχοι έχουν υποστεί μεγάλη φθορά.