Χρόνολογία : Χρονολογία Καθολικού Μονής: 12ου αιώνα
Περιγραφή : Μοναστήρι αφιερωμένο στη Θεοτόκο, συνδέεται με το γειτονικό Ναύπλιο για περισσότερα από οκτακόσια πενήντα χρόνια. Πρωταρχικές πηγές της ιστορίας της μονής αποτελούν οι πράξεις του ιδρυτή της επίσκοπου Άργους και Ναυπλίου Λέων,( το Υπόμνημα και το Τυπικόν) μαζί με μαρμάρινη επιγραφή που έχει εντοιχιστεί στη δυτική πλευρά του καθολικού. Το υπόμνημα γράφτηκε τον Οκτώβριο του 1144, και είναι ο εσωτερικός κανονισμός της μονής, το τυπικόν ρυθμίζει θέματα διοίκησης και νομικής κατάστασής της, ενώ η κτητορική επιγραφή μαρτυρά πως: ΕΠΗΞΕ ΒΑΘΡΑ ΤΩ ΝΑΩ ΣΟΥ ΠΑΡΘΕΝΕ ΛΕΩΝ ΑΡΓΕΙΩΝ ΑΛΙΤΡΟΣ ΘΥΗΠΟΛΟΣ ΩΠΕΡ ΠΑΡΑΣΧΟΙΣ ΛΥΤΡΟΝ ΑΜΠΛΑΚΗΜΑΤΩΝ ΕΙΣ ΑΝΤΑΜΕΙΨΙΝ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ ΚΟΡΗ ΕΤΟΥΣ ΣΤΧΝΣ ΜΗΝΙ ΑΠΡΙΛΙΩ ΙΝΔ ΙΒ† Η αφιερωματική αυτή επιγραφή εντοιχίστηκε τον Απρίλιο του 1149, γιατί ίσως τότε ολοκληρώθηκε η κτίση του καθολικού ή εκείνον το χρόνο ο Λέων και η μοναστική αδελφότητα έκριναν σκόπιμο να αποθανατίσουν την ευσεβή πράξη του ιδρυτή σε αιώνια υπόμνηση. Το καθολικό της μονής (εορτάζει Ζωοδόχου Πηγής) είναι το μοναδικό κτίσμα που απέμεινε από το μοναστικό συγκρότημα του 12ου αιώνα και στέκεται μέσα στο αίθριό της ως θαυμαστό έργο της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής των βυζαντινών χρόνων. Έχει σχήμα σύνθετου τετρακιόνιου εγγεγραμμένου σταυροειδή ναού με οκταγωνικό τρούλο. Έχει οικοδομηθεί πάνω σε αρχαία κρηπίδα και φέρει στην τοιχοποιία του πλούσια κεραμική διακόσμηση. Η βόρεια είσοδός του έχει προστώο, το οποίο στηρίζεται σε δύο κίονες που φέρουν κορινθιακά κιονόκρανα. Αριστερά της έχει εντοιχιστεί μαρμάρινος ρόδακας και δεξιά επιγραφή, η οποία αναφέρεται σε επισκευές που έγιναν το 1857. Η κύρια δυτική είσοδος έχει και αυτή προστώο, δεξιά της υπάρχει η εντοιχισμένη από τον 12ο αιώνα αναθηματική πλάκα και ψηλότερα το μονόλοβο κωδωνοστάσιο. Εσωτερικά ο ναός διαιρείται σε πρόναο, νάρθηκα, στον κυρίως ναό και το ιερό. Στον κυρίως ναό υψώνονται τέσσερις κίονες γκρίζου χρώματος , τους οποίους στολίζουν κορινθιακά κιονόκρανα. Ο αγιογραφικός διάκοσμός του έγινε ανάμεσα στα χρόνια 1927-1935, μάλλον όμως πάνω σε προηγούμενη διακόσμηση γιατί σε πρόσφατες εργασίες ήρθαν στο φως ίχνη από παλαιότερες αγιογραφίες. Στο νοικοκυρεμένο και ανθοστόλιστο προαύλιο έχουν διατηρηθεί τμήματα από κίονες, κιονόκρανα και μέλη από αρχαίο κτίσμα που μαρτυρούν ιερότητα του χώρου από την αρχαιότητα. Τα κτίρια της μονής συγκροτούν το σύνηθες τετράπλευρο σχήμα εκτός από την ανατολική πλευρά όπου υψώνεται τοίχος, ο οποίος τελειώνει στο ανακαινισμένο παρεκκλήσι του Αγίου Χαραλάμπους. Έξω από την πύλη και πάνω από την πηγή της μονής, έχει κτιστεί πέτρινο εκκλησάκι, ενώ παρεκκλήσια της αποτελούν ακόμη η Αγία Μαρίνα στην κορυφή του λόφου και λίγο χαμηλότερα ο Άγιος Νεκτάριος. Στο βορειοανατολικό άκρο των κτιρίων της μονής διασώζεται μια γραφική κρήνη που επιφέρει επιγραφή έτους 1836 και έχει διακοσμηθεί με ανάγλυφες παραστάσεις με ψάρια, πρόβατα και κυπαρίσσια.
