• Ναός Αγίας Αικατερίνης
  • Κωδικός Αντικειμένου : 3
  • Συλλογή : Ιερά Αρχιεπισκοπή Aθηνών
  • Τύπος : ναός
  • Ρυθμός : Σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο
  • Κατηγορία : Ναός
  • Χρόνολογία : 11ος αιώνας
  • Τοποθεσία : Πλάκα - Αθήνα
  • Συνθήκες : πολύ καλή
  • Τρέχουσα Θέση : Χαιρεφώντος&Γαλανού-Πλάκα τηλ. 210-3228.974 (ΜΕΤΡΟ-ΣΤΑΣΗ ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ)
  • Ιστορία : Ναός του πρώτου μισού του 11ου αιώνα της εποχής των Κομνηνών, χτισμένος επάνω σε ερείπια αρχαίου ιερού της Αρτέμιδος, στην αυλή του οποίου κατά τη ρωμαϊκή περίοδο λειτουργούσαν λουτρά που ο αυτοκράτορας Αδριανός δώρισε στην Αθήνα. Στις 19 Φεβρουαρίου 1767, ο μητροπολίτης Αθηνών Βαρθολομαίος, με τη μεσολάβηση του Σιναΐτη πρωτοσυγκέλλου Ιωνά, δώρισε τη μισογκρεμισμένη εκκλησία στη μονή της αγίας Αικατερίνης του Όρους Σινά ως Μετόχι, για να διαμένουν εκεί όσοι Σιναΐτες μοναχοί επισκέπτονταν την Αθήνα. Ο Ιωνάς επισκεύασε τον ναό και τον αφιέρωσε στην προστάτιδα του Σινά αγία Αικατερίνη. Το 1839 ο ναός, που είχε υποστεί σημαντικές ζημιές λόγω των γεγονότων της Επαναστάσεως, επισκευάστηκε για τις ανάγκες του εκκλησιάσματος, ενώ έγιναν προσθήκες στη βόρεια, τη νότια και τη δυτική πλευρά. Το 1889 ο αρχιεπίσκοπος Σιναίου Πορφύριος Α' δέχτηκε το αίτημα των ενοριτών και πούλησε στη μητρόπολη Αθηνών το Μετόχι περίπου στο μισό της αξίας του. Ο ι. ναός είναι τρισυπόστατος και τιμάται το μεν δεξιό κλίτος στο όνομα του αγ. Αντωνίου, το δε αριστερό στο όνομα της αγ. Σοφίας. Στην εκκλησία φυλάσσονται ιερά λείψανα που έφεραν πρόσφυγες από τη Μ. Ασία μετά τη μικρασιατική καταστροφή. Στις αρχές του αιώνα ο ναός έγινε το επίκεντρο κατηχητικής δράσης του πρεσβυτέρου Μάρκου Τσακτάνη (1884-1924), ενώ εδώ υπηρέτησε ως διάκονος και ο αείμνηστος Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας.
  • Περιγραφή : Ανήκει στον τύπο του απλού τετρακιόνιου εγγεγραμμένου σταυροειδούς, με υπερυψωμένο τρούλο. Στην αρχική του μορφή, πριν από τις μεταγενέστερες προσθήκες, το κτίσμα σχημάτιζε σταυρό. Η μαρμάρινη Αγία Τράπεζα στηρίζεται σε ενεπίγραφο κομμάτι αρχαίου στύλου. Αρχικά ο ναός ήταν αφιερωμένος στους Αγίους Θεοδώρους. Ο ναός, εκτός από τις τοιχογραφίες της Βυζαντινής περιόδου, περιλαμβάνει σπουδαίες φορητές εικόνες, όπως του Ιωάννου Προδρόμου (Κρητικής Σχολής 15ου αιώνα), της Αγίας Αικατερίνης στο δεξιό μαρμάρινο εικονοστάσιο (λαϊκής τεχνοτροπίας 17ου αιώνα), της ενθρόνου Αγίας Αικατερίνης στο αριστερό ξύλινο προσκυνητάριο- αντιπροσωπευτικό δείγμα λαϊκής τέχνης της Τουρκοκρατίας- και του Αγίου Σπυρίδωνος Επτανησιακής Σχολής (18ος αιώνας). Στην εκκλησία εκκλησιαζόταν ο στρατηγός Μακρυγιάννης, ενώ διακόνησε σ’ αυτήν και ο μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας.