• Μεταμόρφωση
  • Κωδικός Αντικειμένου : 276
  • Συλλογή : Ιερά Μητρόπολις Σερβίων & Κοζάνης
  • Τύπος : Εικόνα επιστηλίου
  • Κατηγορία : Εικόνα
  • Χρόνολογία : 1806
  • Τοποθεσία : Κοζάνη
  • Επιγραφές : Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩCIC - ΤΟΥ CΩΤΗΡΟC Χ(ριστο)C
  • Τρέχουσα Θέση : Ιερός Ναός Κοίμησης Θεοτόκου, Βελβεντό Κοζάνης
  • Περιγραφή : Η ενδιαφέρουσα αυτή εικόνα με το θέμα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, αν και χρονικά ανήκει στις αρχές του 19ου αιώνα, όπως και οι άλλες, τεχνοτροπικά κυρίως στοιχεία δείχνουν ότι είναι έργο άλλου ζωγράφου. Η σύνθεση, σε βαθυκύανο βάθος, χωρίζεται οριζόντια σε δύο, περίπου ίσα μέρη από τρεις βράχους ισχυρά σχηματοποιημένους, που αποδίδονται σε καστανό, γκρίζο και ρόδινο χρώμα. Στο μέσο του άνω μέρους εικονίζεται ο Χριστός σε ακτινωτή «δόξα» δίχρωμη, με ζώνη ανοιχτοπράσινη εσωτερικά και ρόδινη εξωτερικά που πληρούνται από zig-zag λευκά. Στέκεται μετωπικός, με ένσταυρο φωτοστέφανο, και με τα χέρια προς τα κάτω, λίγο ανοιχτά. Φορά αχνορόδινο, χειριδωτό χιτώνα και λευκό ιμάτιο με σχηματοποιημένη πτυχολογία. Στον καστανό βράχο αριστερά, μέσα σε σύννεφο εικονίζεται ημίσωμος ο προφήτης Μωϋσής, που με το δεξί του χέρι κρατά τις δέλτους με τις δέκα εντολές. Ο πράσινος χιτώνας του και το χρώματος κυκλάμινου ιμάτιό του έχουν μαλακές αλλά χωρίς ελαστικότητα πτυχές, ενώ τα κοντά του μαλλιά και το μικρό του γένι προσθέτουν ασκητικότητα δυτικού τύπου στη φυσιογνωμία του. Ο προφήτης Ηλίας εικονίζεται με ανάλογο τρόπο πάνω στο ρόδινο βράχο. Έχει μακριά ίσια λευκά μαλλιά και γένια και με χειρονομίες που εκφράζουν έκπληξη μετέχει στην σκηνή. Τα ενδύματά του, είναι υπόλευκος, χειριδωτός και ζωσμένος χιτώνας και λαδοπράσινος μανδύας με βαριές πτυχές. Κοντά στους βράχους, πεσμένοι στο έδαφος εικονίζονται οι τρεις απόστολοι, με αφύσικες στάσεις και κινήσεις. Ειδικότερα οι απόστολοι Πέτρος, στο αριστερό άκρο, με λευκό ιμάτιο και βαθυκύανο χιτώνα και Ιωάννης στο δεξιό άκρο της εικόνας με λαδοπράσινο χιτώνα και κατακόκκινο ιμάτιο είναι καθισμένοι στο γαλαζοπράσινο έδαφος, με λυγισμένο το ένα πόδι και κοιτώντας προς το έδαφος, υψώνουν το ένα χέρι και αγγίζουν την κορυφή του κεφαλιού τους, ενώ ο ένας δείχνει με το δεξί του χέρι την σκηνή της Μεταμορφώσεως και ο άλλος κρατά Ευαγγέλιο. Ο απόστολος Ιάκωβος στο μέσον, με ανοιχτόπράσινο ζωσμένο χιτώνα και κατακόκκινο ιμάτιο, φαίνεται σαν να έχει χάσει την ισορροπία του και να πέφτει στο έδαφος, λυγίζοντας το αριστερό του πόδι με τελείως αφύσικο τρόπο. Πάνω στο έδαφος, κοντά στο κάτω πλαίσιο, αναγράφεται η ημερομηνία 1806, ενώ στο άνω πλαίσιο με μεγαλογράμματη γραφή και συντμήσεις, η επιγραφή Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩCIC - ΤΟΥ CΩΤΗΡΟC Χ(ριστο)C, ενώ λίγο χαμηλότερα πάνω από τα κεφάλια των μορφών αναγράφονται τα ονόματα των προφητών: ΜΩCΗC - HΛIAC. Το πλαίσιο της εικόνας καλύπτεται από μια στενή κόκκινη ταινία εξωτερικά και μια κίτρινη εσωτερικά, ενώ στις γωνίες υπάρχει διάλιθο τριγωνικό κόσμημα με μπαρόκ στοιχεία. Εικονογραφικά ακολουθείται ο καθιερωμένος από την βυζαντινή τέχνη τύπος. Η έντονη σχηματοποίηση τόσο της απόδοσης του τοπίου όσο και στοιχείων των μορφών προσδίδει στο έργο μοναδικότητα σε σχέση με τις άλλες εικόνες του τέμπλου.