• Αγία Τριάς
  • Κωδικός Αντικειμένου : 248
  • Συλλογή : Ιερά Μητρόπολις Σερβίων & Κοζάνης
  • Τύπος : Εικόνα δεσποτική
  • Κατηγορία : Εικόνα
  • Χρόνολογία : 1808
  • Τοποθεσία : Κοζάνη
  • Επιγραφές : Η ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΣ, - ΘΕ-ΟΣ -ΤΩΝ ΟΛΩΝ, ΕΚ ΓΑΣΤΡΟC ΠΡΟΕΟCΦΟ- ΡΟΥ EΓENHCA CE/ ΩΜΟCΕ ΚΥΡΙΕ ΚΑΙ ΟΥ ΜΕΤΑΜΕΛΗΘΗCΕΤΑΙ
  • Τρέχουσα Θέση : Ιερός Ναός Κοίμησης Θεοτόκου, Βελβεντό Κοζάνης
  • Περιγραφή : Η εικόνα αποτελεί σύνθεση δύο εικονογραφικών θεμάτων, του θέματος της αγίας Τριάδος και του θέματος της Στέψης ή «Αποθέωσης της Θεοτόκου», ακολουθώντας δυτικά πρότυπα που προέρχονται από χαλκογραφίες. Η σύνθεση συνοδεύεται από τις επιγραφές Η ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΣ (ανάμεσα στις μορφές) και ΕΙΣ- ΘΕ-ΟΣ -ΤΩΝ ΟΛΩΝ (κάτω από το πλαίσιο), ενώ στο μέσον της κάτω παρυφής της, πάνω από το κόκκινο πλαίσιο, φέρει τη χρονολογία 1808. Η εικόνα διαιρείται σε δύο επίπεδα: στο άνω επίπεδο εικονίζεται αριστερά ο Υιός, στον τύπο του ένθρονου Παντοκράτορα, δεξιά ο Πατήρ με λευκά μαλλιά και γένια στον ίδιο τύπο, και ανάμεσά τους στο ύψος των κεφαλών, το Άγιο Πνεύμα ως περιστερά. Βρίσκεται μέσα σε φωτεινό μετάλλιο, κυκλωμένο από σύννεφα από το οποίο εκπέμπονται ακτίνες, με κίνηση από δεξιά προς αριστερά για να δηλωθεί ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται από τον Πατέρα, σύμφωνα με το Σύμβολο της Πίστεως. Ο Πατήρ και ο Υιός πλαισιώνονται από νέφη πεταλόσχημα και πατούν πάνω σε δύο χρυσούς «τροχούς», ενώ κρατούν ανάμεσά τους διάλιθο χρυσό στέμμα, που προορίζεται για την Παναγία, η οποία εικονίζεται στο κάτω ήμισυ της σύνθεσης. Ο Χριστός, με ένσταυρο φωτοστέφανο, όπου αναγράφεται Ο-Ω-Ν, φοράει κόκκινο χειριδωτό χιτώνα με χρυσά clavi και βαθυκύανο ιμάτιο με χρυσαφένιες ανταύγειες και ευλογεί με το δεξί χέρι. Ο Πατήρ, με λευκό χιτώνα και κιτρινόχρυσο ιμάτιο, κρατά στο δεξί του χέρι ειλητάριο που ανεμίζει, όπου με μαύρα γράμματα αναγράφεται δίστιχος, μεγαλογράμματη επιγραφή: ΕΚ ΓΑΣΤΡΟC ΠΡΟΕΟCΦΟΡΟΥ EΓENHCA CE/ ΩΜΟCΕ ΚΥΡΙΕ ΚΑΙ ΟΥ ΜΕΤΑΜΕΛΗΘΗCΕΤΑΙ. Έξι άγγελοι με τη μορφή φτερωτής παιδικής κεφαλής που ξεπροβάλλει από σύννεφο, τους πλαισιώνουν σε διάφορα επίπεδα και θέσεις. Νέφη πεταλόσχημα πλαισιώνουν τις δύο μορφές που πατούν πάνω σε δύο χρυσούς «τροχούς». Η απόδοση της Παρθένου, ακολουθεί καθαρά δυτικά πρότυπα. Εικονίζεται γονατισμένη προς τ αριστερά, πάνω σε γκριζόλευκο ημικυκλικό σύννεφο, με τον κορμό αποδοσμένο μετωπικά και την κεφαλή γυρισμένη ελαφρά προς τα πίσω σε μια ασυνήθιστη συστροφή του σώματος ενώ φέρει τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος, σε μια κίνηση δέησης, ασυνήθιστη στην ορθόδοξη παράδοση. Φοράει χρυσοπερίκλειστο μαφόριο με ανοιχτοπράσινη φόδρα, γαλάζιο χιτώνα με χρυσές ανταύγειες και είναι πλαισιωμένη από τέσσερις ανάλογες με τις προηγούμενες φτερωτές κεφαλές αγγέλων. Την εικόνα αυτή αποδίδουμε στον ζωγράφο Α του δεύτερου εργαστηρίου. Το εικονογραφικό θέμα της αγίας Τριάδος απαντά σε πλήθος έργων κατά την μεταβυζαντινή περίοδο, όπου με διάφορες μικρές λεπτομέρειες τονίζονται οι ορθόδοξες θέσεις.